e-Industrial Technology Center

 การกลับทางหมุนมอเตอร์ไฟฟ้าเหนี่ยวนำและซิงโครนัสมอเตอร์ 3 เฟส

ซิงโครนัสมอเตอร์มอเตอร์และมอเตอร์เหนี่ยวนำ 3 เฟส สามารถกลับทางหมุนได้โดยการกลับเฟสของไลน์ หรือสายไฟที่จ่ายให้กับมอเตอร์จำนวน 2 สาย โดยสามารถที่จะกลับเฟสของสายคู่ใดก็ได้ ที่จ่ายให้กับมอเตอร์ ดังรูป

ภาพแสดงการกลับทางหมุนของมอเตอร์ 3 เฟส
(สลับเฟสของกระแสไฟฟ้าที่จ่ายให้มอเตอร์คู่ใดคู่หนึ่ง)

การกลับทางหมุนมอเตอร์ เฟส สามารถทำได้ 2 วิธีคือ

1. การกลับทางหมุนด้วยมือแบบ manual แบบใช้สวิตซ์
2. การกลับทางหมุนด้วยแมกเนติกคอนแทคเตอร์ ทำงานร่วมกับสวิตซ์ปุ่มกด

1.การกลับทางหมุนด้วยมือแบบ manual แบบใช้สวิตซ์  อาจทำได้ดังนี้ เช่น ใช้ดรัมสวิตช์ (Drum Switch) หรือโรตารี่แคมสวิตช์ (Rotary Camp SWitch) การกลับทางหมุนโดยใช้สวิตช์ เช่น โรตารี่แคมสวิตช์จะเป็นสวิตช์แบบหมุน  3 ตำแหน่ง คือ I – O - II (Clockwise-Counter Cockwise) หรือ F – O - R (Forward-Stop-Reverse) หรือ L- O – R (Left-Stop-Right)

ภาพแสดง ลักษณะดรัมสวิตซ์ที่ใช้ในการควบคุมการกลับทางหมุนของมอเตอร์ 3 เฟส
(เมื่อมีการหมุนสลับ ภายในจะมีการสลับเฟสกระแสไฟฟ้าที่จะไปจ่ายให้กับมอเตอร์)

 

รูปแสดงวงจรควบคุมการกลับทิศทางหมุนมอเตอร๋ 3 เฟสด้วยสวิตช์กลับทางหมุน ก. หมุนตามเข็มนาฬิกา  ข.หมุนทวนเข็มนาฬิกา
 

2. การกลับทางหมุนด้วยแมกเนติกคอนแทคเตอร์ ทำงานร่วมกับสวิตซ์ปุ่มกด
   การกลับทางหมุนด้วยวิธีนี้จะใช้แมคเนติกคอนแทคเตอร์ 2 ตัว โดยแต่ละตัวจะสลับกันทำงาน  ซึ่งโดยทั่วไปตัวแรกจะควบควบคุมให้มอเตอร์หมุนตามเข็มนาฬิกา ส่วนตัวที่สองเมื่อทำงานจะทำการสลับสายเฟสคู่ใดคู่หนึ่งให้แตกต่างจากแมคเนติกตัวแรก เพื่อจ่ายให้กับมอเตอร์   โดยทั้งแมกเนติกคอนแทคเตอร์ทั้งสองจะต้องไม่ทำงานพร้อมกันเด็ดขาด เพราะจะทำให้เกิดการลัดวงจรระหว่างเฟสทันที ซึ่งอันตรายมาก สำหรับกรณีนี้
*** โดยทั่วไปในวงจรควบคุมจะมีการทำอินเดอร์ล๊อก (Interlocking) ซึ่งกันและกันระหว่างคอนแทคเตอร์ทั้งสองเพื่อป้องกันไม่ให้ทำงานพร้อมกัน

สำหรับวงจรกลับทางหมุนแบบใช้แมคเนติกคอนแทคเตอร์นี้โดยทั่วไปจะมีสามลักษณะวงจรด้วยกัน คือ
- วงจรการกลับทางหมุนแบบจ๊อกกิ้ง ( Jogging Reversing )
- วงจรการกลับทางหมุนแบบทันทีทันใด หรือ ปลั๊กกิ้ง (Plugging Reversing)
****  การกลับทิศทางการหมุนแบบนี้ไม่เหมาะสําหรับมอเตอร์ขนาดใหญ่เนื่องมอเตอร์จะต่องสร้างแรงบิดในทิศทางตรงกันข้ามเพื่อเอาชนะแรงเฉื่อยทําให้กระแสขณะกลับทิศทางการหมุนสูงและอาจจะทําให้ตลับลูกปืนเสียหายหรือเพลาของมอเตอร์เสียหายได
- วงจรการกลับทางหมุนแบบหยุดก่อนแล้วค่อยกลับทางหมุน ( Reversing after stop)

ภาพแสดงวงจรกลับทางหมุนมอเตอร์ 3 เฟส โดยการใช้แมคเนติกคอนแทคเตอร์ 
แบบกลับทางหมุนหลังจากหยุด (Reversing after stop)

ตัวอย่าง วงจรกำลัง(Power circuit ) ของวงจรกลับทางหมุนมอเตอร์ 3 เฟส


คลิปการทำงานของวงจรแบบกลังทางหมุนหลังจากหยุด หรือ Reversing After Stop

 

นายเอ็นจิเนียร์ขอสงวนสิทธิ์รับรองความถูกต้อง โปรดใช้วิจารณญาณในการรับข่าวสารข้อมูล

 ลิงค์ช่องยูทุปของ 9engineer.com => คลิก=> technology talk
 ขอกำลังใจจากเพื่อนๆสมาชิกช่วยสนับสนุนด้วยการกดซับสไคร์ กดกระดิ่งติดตาม กดไลค์และกดแชร์ด้วยครับ

•  1. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบไดเร็คออนไลน์  DOL
  
•  2. วงจรควรคุมการกลับทางหมุน
  
•  3. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบสตาร์ เดลต้า  Y-D Starter
  
•  4. การสตาร์แบบออโตทรานส์ฟอร์เมอร์  Auto transformer starter
  
•  5. การต่อขดลวดมอเตอร์ อย่างไรไม่ให้เกิดการใหม้หรือเสียหาย
  
•  6. การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์
  
•  7.การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์กับมอเตอร์ที่มีเซอร์วิสแฟคเตอร์
  
•  8.รีเลย์กับคนแทคเตอร์ต่างกันอย่างไร
  
•  9.อื่นๆ
•  
•