ชนิดของวาล์วอุตสาหกรรม (Type of Valves)
โดย : Admin
ชนิดของวาล์วอุตสาหกรรม (Type of Valves)
วาล์วต่างๆที่ใช้งานในที่ใช้งานในอาคารพานิชย์ สำนักงาน หรืออุตสาหกรรม จะประกอบด้วยวาลว์หลายชนิดด้วยกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งวาล์วที่ใช้ในอุตสาหกรรมจะมีความหลากหลาย ดังนั้นความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับวาล์วจึงเป็นสำคัญของช่างเทคนิคและวิศวกร รวมถึงผู้ที่สนใจ
วาล์วอุตสาหกรรม คืออะไร ?
วาล์วอุตสาหกรรมถือเป็นอุปกรณ์สำคัญในการทำหน้าที่ควบคุมการไหลของ ของเหลวในโรงงานอุตสาหกรรม เช่น น้ำ สารเคมี แก๊ส อากาศ โดยวาล์วจะทำหน้าที่ปิด-เปิด ทางเส้นทางการไหลของของเหลวเหล่านั้น รวมถึงควบคุมอัตราการไหลของ ของไหลดังที่กล่าวมา ซึ่งโดยทั่วๆไปจะแยกเป็นประเภทต่างๆดังนี้
ลักษณะการจัดกลุ่มของวาล์วโดยทั่วไปหากแบ่งตามลักษณะการเปิด - ปิด ก็จะแยกเป็นแบย ลุ่มที่ทำการปิดเปิดด้วยมือ Shut off valves และกลุ่ม Control Valves ซึ่งสามารถควบคุมการปิด-เปิด ปรับเป็น 0-100 % ได้ แต่สำหรับในบทความนี้จะกล่าวถือเฉพาะวาล์วที่ใช้มือปรับก่อนเท่านั้น ซึ่งจะประกอบด้วยชนิดต่างดังนี้
บอลวาล์ว (ฺBall Valve) 
| .
|
|
บอลวาล์ว (ฺBall Valve) เป็นวาล์วที่ทำหน้าที่ปิดเปิดเพื่อควบคุมอัตราการไหลของน้ำหรือของเหลว ตัววาล์วเป็นทรงกลม มีรูตรงกลาง มีหลายวัสดุให้เลือกใช้ เช่น ทองเหลือง สแตนเลส เหล็ก พีวีซี เป็นต้น โดยจะมีด้ามคันโยกที่ยึดติดไว้กับตัววาล์วเพื่อใช้ควบคุมตัวบอลวาล์วให้ปิดเปิดได้โดยง่าย
ข้อดี คือสามารถปิดการไหลของของเหลวได้สนิทและรวดเร็ว ปรับอัตราการไหลได้สะดวก ง่ายต่อการควบคุม มีความคงทน และมีให้เลือกใช้หลายแบบ
ข้อเสีย คือไม่สามารถใช้กับของไหลที่มีแรงดันสูงได้ ส่วนใหญ่บอลวาล์วจะใช้ในงานเดินท่อน้ำดีทั่วไป
เกทวาล์ว (Gate Valve) 
. |
 |
เกทวาล์ว (Gate Valve) เป็นวาล์วที่ใช้สำหรับเปิดปิดการไหลในท่อ ลักษณะการทำงานจะเป็นการเลื่อนแผ่นทองเหลืองขึ้นหรือลงเพื่อเป็นการเปิดหรือปิดทางไหล ลักษณะคล้ายกับประตูกั้นน้ำ บางคนจึงเรียกเกทวาล์วว่า ประตูน้ำ
ข้อดี คือเป็นวาล์วที่มีแรงเสียดทานการไหลต่ำมากเมื่ออยู่ในตำแหน่งเปิด สามารถใช้กับของไหลได้หลายชนิด ราคาไม่แพง หาซื้อได้ง่าย มีหลายขนาดและหลายวัสดุให้เลือกใช้
ข้อเสีย คือการใช้งานเกทวาล์ว เวลาเปิดวาล์วควรหมุนเปิดให้สุด มิฉะนั้น ลิ้นวาล์วอาจจะได้รับผลกระทบจากแรงดันน้ำ เมื่อใช้เป็นเวลานานลิ้นวาล์วอาจจะสึกหรอก่อนกำหนดได้
โกลบวาล์ว (Globe valve) 
. |
 |
ข้อดีคือ มีคุณสมบัติในการเพิ่มหรือหรี่วาล์วได้ดีมีหลายขนาด และหลายวัสดุให้เลือกใช้ เช่น ทองเหลือง เหล็กหล่อ เหล็กเหนียว โลหะผสมที่สามารถทนการกัดกร่อน โกลบวาล์วเหมาะกับงานที่ต้องมีการเปิดปิดวาล์วหลายครั้ง ถึงแม้จะมีการใช้งานบ่อยแต่เกิดการสึกหรอน้อยมาก
วาล์วลิ้นปีกผีเสื้อ (Butterfly Valve) 
. |
|
วาล์วลิ้นปีกผีเสื้อ (Butterfly Valve) ตัวลิ้นที่ทำหน้าที่ควบคุมการไหลจะมีลักษณะเป็นจานแบนติดตั้งอยู่ภายใน โดยมีก้านหมุนที่ยึดกับลิ้นวาล์วทำหน้าที่ควบคุมลิ้นวาล์วปีกผีเสื้อให้ได้ระดับตามที่ต้องการ สามารถหมุนปรับได้ถึง 90 องศา
ข้อดี คือมีโครงสร้างที่ไม่ซับซ้อน ประกอบไปด้วยชิ้นส่วนที่น้อยชิ้น ทำให้บำรุงดูแลรักษาง่าย ประหยัดค่าใช้จ่าย ควบคุมการไหลได้ดี มีตัวเลือกของวัสดุหลากหลาย จึงสามารถเลือกใช้ให้เหมาะกับของเหลวในท่อได้ วาล์วปีกผีเสื้อส่วนใหญ่จะใช้ในงานท่อขนาดใหญ่ เช่นอุตสาหกรรมเคมี ระบบน้ำทิ้ง ระบบส่งน้ำ ท่อน้ำหล่อเย็น ท่ออากาศของระบบทำความเย็น เป็นต้น
วาล์วหรี่ (Needle Valve) 
. |
|
วาล์วหรี่ (Needle Valve) ทำหน้าที่ควบคุมอัตราการไหลเช่นเดียวกับโกลบวาล์ว เช่น ปิด เปิด เร่ง หรี่ แต่ลักษณะพิเศษของ วาล์วหรี่จะใช้ในงานควบคุมการไหลที่มีความละเอียดสูงช่องเปิดของวาล์วหรี่จะมีขนาดเล็กกว่าโกลบวาล์ว
ข้อดี คือ เหมาะเป็นพิเศษสำหรับการปรับปริมาณการไหลอย่างละเอียด เวลาปิดการไหลสามารถปิดได้อย่างสนิท การใช้งานคือใช้ต่อจากท่อโปรเซสใหญ่เชื่อมกับ instrument เครื่องมือวัดคุม เกจต่างๆ วาล์วหรี่เหมาะกับงานระบบขนาดเล็ก เช่นระบบท่อแก๊ส ในห้องปฏิบัติการวิจัย และสามารถใช้แทนบอลวาล์วได้ในบางจุด เป็นต้น
วาล์วกันกลับ (Check Valve) 
. |
|
วาล์วกันกลับ (Check Valve) เป็นวาล์วที่ใช้ควบคุมทิศทางการไหลของของเหลวให้ไหลไปยังทิศทางที่ต้องการ โดยที่ของเหลวนั้นไม่สามารถไหลย้อนกลับในทิศทางเดิมได้ วาล์วกันกลับ แบ่งออกให้เป็นชนิดต่างๆ คือแบบเหวี่ยง (Swing check valve) แบบยก (In lift check valve) และ แบบลูกสูบ (Piston check valve)
ซึ่งแต่ละแบบที่กล่าวมานี้จะทำหน้าที่ในลักษณะเดียวกันคือ เมื่อมีแรงดันน้ำไหลผ่านวาล์วในทิศทางที่ต้องการ ลิ้นวาล์วจะเปิดทันทีและน้ำจะสามารถไหลผ่านไปได้ แต่ถ้ามีแรงดันน้ำไหลย้อนกลับมาในทางเดิมลิ้นวาล์วจะปิดทำให้น้ำไม่สามารถไหลย้อนผ่านทางเดิมไปได้วาล์วกันกลับ ส่วนใหญ่จะใช้ในระบบงานปั๊มน้ำ เพื่อป้องกันแรงดันน้ำไหลย้อนกลับเข้าสู่ตัวเครื่อง ซึ่งเป็นสาเหทำให้เครื่องปั๊มชำรุดเสียหายได้
พิ้นช์วาล์ว (Pinch Valve) 
| . |
|
พิ้นช์วาล์ว (Pinch Valve) เป็นการออกแบบวาล์วที่ง่ายที่สุดเพื่อใช้ควบคุมอัตราการไหลของท่อยางหรือวัสดุสังเคราะห์ยาง เป็นวาล์วในอุดมคติสำหรับงานที่ใช้กับของไหลที่ไม่สะอาด (Slurries) ของไหลที่มีอนุภาคของแข็งผสมอยู่หรือระบบท่อส่งจ่ายของแข็งด้วยแรงดันลม เช่น เนื้อปูนซิเมนต์ผง เป็นต้น เพราะกลไกการควบคุมการปิดเปิดไม่ต้องสัมผัสของของไหลดังกล่าวขณะทำงาน ทำให้ลดปัญหาเรื่องการทำปฏิกริยาทางเคมีกัดกร่อนหรือการกัดกร่อนเชิงกลกับชิ้นส่วนดังกล่าว ใช้งานที่มีอุณหภูมิและความดันไม่สูงมากนัก ไม่ขอลงรายละเอียดเพราะอยู่นอกเรดาร์ความสนใจเราในตอนนี้นะครับ
สัญลักษณ์ของวาล์วต่างๆ ที่ใช้การควบคุมด้วยอุปกรณ์อื่นๆ เช่น มอเตอร์ ลม และ ระบบไฮดรอลิกส์
เนื้อหาโดย: 9engineer.com (https://9engineer.com/)