CSCS
Computer-Base Substation Control System
CSCS หมายถึง ระบบการควบคุมอุปกรณ์ภายในสถานีไฟฟ้าด้วยคอมพิวเตอร์
ซึ่งระบบนี้ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาใช้งานเมื่อประมาณ
10 กว่าปีที่ผ่านมา เพื่อใช้แทน
Substation
Remote Terminal Unit (SRTU) แบบดั้งเดิม ซึ่งมีฟังก์ชันการใช้งาน
เป็นเพียงอุปกรณ์อินพุทของระบบ
Supervisory Control And Data Acquisition
(SCADA)
เท่านั้น ระบบ CSCS นี้ จะเป็นระบบที่มีสมองสั่งการ
หรือหน่วยประมวล
ผลกลาง
(CPU) เป็นของตัวเอง ดังนั้นจึงสามารถกระจายงานควบคุมและงานประ
มวลผลข้อมูล
ซึ่งแต่เดิมเคยกระทำที่เครื่องคอมพิวเตอร์ของระบบ SCADA
ที่ศูนย์
ควบคุมมาให้ระบบ
CSCS ซึ่งติดตั้งอยู่ที่สถานีไฟฟ้าดำเนินการแทนได้
จึงทำให้
ภารกิจของเครื่องคอมพิวเตอร์ระบบ SCADA มีขนาดเล็กลงได้ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่า
ระบบ CSCS เสมือนระบบ SCADA ที่ถูกจำลอง หรือย่อส่วนให้มีขนาดเล็กลงนั่น
เองโดยที่ฟังก์ชันใดระบบ
SCADA ขนาดใหญ่ทำได้ ระบบ CSCS ก็สามารถทำได้
เช่นเดียวกัน
และนอกจากนี้ การเชื่อมต่อระหว่างระบบ CSCS
หลายแห่งเข้ากับ
ระบบ
SCADA ใหญ่ที่ศูนย์ควบคุมการจ่ายไฟ จะทำหน้าที่ควบคุมอุปกรณ์ภายใน
สถานีไฟฟ้าแต่ละแห่งผ่านระบบสื่อสารไปยังระบบ
CSCS ที่สถานีไฟฟ้า
|
|
EMC
ElectroMagnetic Compatibility
EMC หมายถึง ความสามารถของอุปกรณ์ เครื่องมือหรือระบบหนึ่งที่ทำงานได้ตาม
ต้องการภายใต้สิ่งแวดล้อมของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าอันหนึ่ง
โดยไม่ทำให้เกิดคลื่นรบ
กวนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเกินระดับที่จะได้รับได้ต่อสิ่งอื่นในสิ่งแวดล้อมนั้น
หรือ
มีความหมายว่า
ความมุ่งหมายสำหรับให้เครื่องใช้ไฟฟ้าสามารถที่จะทำงานในสิ่ง
แวดล้อมเดียวกัน
โดยไม่มีผลกระทบที่อันไม่พึงประสงค์ต่อกัน
|
|
EMI
ElectroMagnetic Interfernce
EMI หมายถึง ผลการรบกวนอันเนื่องจากคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
โดย EMI มีคำนิยาม
คือ ผลการลดสมรถนะของเครื่องมือ
ช่องสายส่งหรือระบบหนึ่ง โดยมีสาเหตุมาจาก
ปรากฎการณ์ของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า การรบกวนนี้จะทำให้เกิดแรงดันไฟฟ้า และ
กระแสไฟฟ้าที่ไม่ต้องการในวงจรหรือเครื่องไฟฟ้า เป็นผลให้เกิดการรบกวนขึ้นเช่น
เสียงรบกวนในเครื่องรับวิทยุ
หรืออุปกรณ์ทำงานผิดปกติ หรือมีผลรบกวน ในระดับที่
อาจจะเป็นอันตรายต่อบุคล
|
|
GIS
Geographic Information System
GIS หมายถึง ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ ซึ่งเป็นระบบคอมพิวเตอร์ระบบหนึ่ง
ที่ใช้จัดการกับข้อมูลที่มีลักษณะเป็นข้อมูลรูปภาพ และตัวอักษรควบคู่กัน
ส่วนใหญ่
จะนำมาใช้งานเกี่ยวกับแผนที่ภูมิศาสตร์ ประเภทต่างที่ต้องการ
หรืออ้างอิงข้อมูลรูป
ภาพและข้อมูลตัวอักษร ระบบ GIS สามารถนำเข้าเก็บบันทึก วิเคราะห์ออกแบบ
และ
แสดงข้อมูลทั้งสองชนิดได้ดี ซึ่งในปัจจุบัน การไฟฟ้านครหลวง และการไฟฟ้าส่วน
ภูมิภาค ได้นำระบบดังกล่าวมาใช้ในการวางแผนออกแบบการก่อสร้าง
การบำรุงรักษา
และระบบจำหน่ายไฟฟ้าได้อย่างเกิดประโยชน์
|
|
GIS
:
Gas
Insulated Switchger , Gas Insulated Substation
GIS
หมายถึง
สถานีไฟฟ้าที่มีสวิซ์เกียร์บรรจุอยู่ในภาชนะ หรือถังที่มีฉนวน
ระหว่างตัวนำของแต่ละเฟส และระหว่างตัวนำกับ
Ground เป็นก๊าช
SF6
(Sulphur Hexa Flyoride) ที่มีค่าฉนวนไฟฟ้าที่ดีที่สุดในปัจจุบัน
สถานีไฟฟ้า GIS
จะมีขนาดเล็กกระทัดรัด เหมาะสำหรับการติดตั้งใช้งานในบริเวณที่มีพื้นที่
จำกัด
โดยเฉพาะในเขต อุตสาหกรรมหรือย่านเศรษฐกิจเมืองอุตสาหกรรม
สถานีไฟฟ้า
GIS จะมีร าคาแพงกว่าสถานีไฟฟ้าทั่วไป
แต่ในระยะยาว จะมีข้อดีในด้านการ
บำรุงรักษาความปลอดภัย และความมั่นคง
|
|
Power
Pool ตลาดกลางซื้อขายไฟฟ้า
Power Pool หมายถึง องค์กรหรือหน่วยงานใดๆ ที่ถูกจัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นตัวกลาง
ในการซื้อขายไฟฟ้าในระดับการขายส่งระหว่างผู้ผลิตไฟฟ้า
คือโรงไฟฟ้าต่างๆ และ
ผู้ซื้อไฟฟ้า
ได้แก่ บริษัทระบบจำหน่ายและจัดหาไฟฟ้า (REDCo) และบริษัทค้าปลีก
ไฟฟ้า(RetailCo) โดยคำนึงถึงเสถียรภาพของระบบไฟฟ้าเป็นหลัก
และให้มีค่า
ดำเนินงานในการรับจ่ายไฟฟ้าที่เหมาะสม
|
|
SAIDI
: System Average Interrupption Duration Index
SAIDI
คือ ค่าดัชนีแสดงระยะเวลาที่ไฟฟ้าดับของระบบโดยเฉลี่ย
ต่อผู้ใช้ไฟฟ้า
1
ราย ในระยะช่วงเวลาหนึ่ง โดยทั่วไปในรอบ 1 ปี
SAIDI = (ผลรวมของระยะเวลาที่ผู้ใช้ไฟฟ้าเกิดไฟฟ้าดับในหนึ่งปี)
/ (จำนวนผู้ใช้ไฟทั้งหมด)
ดังตัวอย่าง
เช่น ระบบไฟฟ้าแห่งหนึ่งมีสายป้อน
2 ฟีดเดอร์
ฟีดเดอร์ 1 มีไฟฟ้าดับ 2 ครั้ง ต่อปี ครั้งแรกนาน 5 นาที
ครั้งที่ 2 นาน8 นาที
ฟีดเดอร์ 2 มีไฟฟ้าดับ 3 ครั้ง ต่อปี ครั้งแรกนาน 10 , 5
และ 3 นาที ตามลำดับ
SAIFI = [ (5+8) x 120+(10+5+3) x100 ] / [ 120+100
] = 15.27. นาที/ ผู้ใช้ไฟ
|
|
SAIFI
: System Average Interrupption Frequency Index
SAIFI คือ ค่าดัชนีความถี่ของการเกิดเหตุการณ์
ไฟฟ้าดับของระบบโดยเฉลี่ย
ซึ่งหมายถึง
ค่าเฉลี่ย จำนวนครั้งที่ผู้ใช้ไฟแต่ละรายเกิดไฟฟ้าดับ
ในระยะช่วง
เวลาหนึ่ง โดยทั่วไปคือ 1 ปี
SAIFI = (ผลรวมของจำนวนครั้งที่ผู้ใช้ไฟฟ้าเกิดไฟฟ้าดับในหนึ่งปี)
/ (จำนวนผู้ใช้ไฟทั้งหมด)
ดังตัวอย่าง
เช่น ระบบไฟฟ้าแห่งหนึ่งมีสายป้อน 2 ฟีดเดอร์
ฟีดเดอร์ 1 มีไฟฟ้าดับ 2 ครั้ง ต่อปี มีผู้ใช้ไฟ 120 ราย
ฟีดเดอร์ 2 มีไฟฟ้าดับ 3 ครั้ง ต่อปี มีผู้ใช้ไฟ
100 ราย
SAIFI = [ (2x 120)+(3x100) ] / [ 120+100 ] = 2.42
ครั้ง/ ปี
|
|
SCADA
: Supervisory Control and Data Acquisition
ระบบควบคุมและประมวลผลแบบศูนย์รวม
ระบบ SCADA จะประกอบด้วยส่วนประกอบหลักคือ ศูนย์ควบคุม
(Master Station) , RTUs
(Remote
Terminal Units) และ ระบบการติดต่อสื่อสาร ซึ่งจำนวนของศูนย์ควบคุมและ
RTUs
จะขึ้นอยู่กับความต้องการและโครงสร้างของระบบที่จะนำไปใช้งาน
( อย่างเช่น โครงสร้างของ
ระบบของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
ครอบคลุมพื้นที่บริเวณกว้าง โดยที่โครงสร้างในการสั่งควบ
คุมอุปกรณ์และการทำงานในกรณีอื่น
ๆ อย่างเช่น การวางแผน , การคิดบิลค่ากระแสไฟฟ้า ,
การประสานงานกับ
กฟผ. เป็นต้น จะแบ่งออกเป็นส่วนกลาง ,
ภาค , เขต , กฟจ. ซึ่งเป็น
ลักษณะแบบกระจาย
(Distributed) ดังนั้นโครงสร้างของระบบ SCADA
จึงควรจะเป็นแบบ
กระจาย
ด้วยเป็นต้น)
โดยประวัติความเป็นมาของระบบ
SCADA นั้น วัตถุประสงค์หลักในครั้งแรกนั้นจะนำมา
ใช้กับงานด้านโทรศัพท์
และอุตสาหกรรมการสื่อสารอื่นๆ เป็นระบบที่มีความสามารถในการตรวจ
สอบการเปลี่ยนแปลงสถานะของอุปกรณ์ที่อยู่ในระยะไกลและรายงานผลการเปลี่ยนแปลงสถานะ
ให้ศูนย์ควบคุมทราบ
ต่อมาในปี 1923 ได้มีการพัฒนาระบบการควบคุมระยะไกล โดยการใช้
เทคนิค
"Check-before-Operate" ทั้งนี้ เพื่อให้มีการตรวจสอบสถานะของอุปกรณ์ที่ต้องการจะ
ควบคุมเพื่อความแน่ใจ
ก่อนที่จะสั่งควบคุม และต่อมาได้มีการนำระบบ
"Logging System"
มาใช้งาน
โดยที่ระบบนี้เป็นระบบที่สามารถเฝ้ามองข้อมูลจากระยะไกลได้และพิมพ์รายงานข้อมูล
การเปลี่ยนแปลง
สถานะ ของอุปกรณ์ตลอดจนถึงรายงานวันและเวลาที่เกิดขึ้นด้วย
และเมื่อมีการ
เริ่มนำอุปกรณ์จำพวก
Solid-state ( อุปกรณ์อิเล็คทรอนิคส์เซนเซอร์,
A/D คอนเวอร์เตอร์ ฯ ) เข้ามาใช้งานจึงทำให้มีความสามารถในการเพิ่มฟังก์ชั่นต่าง
ๆ ของระบบ SCADA ที่ต้องการขึ้น โดย
ในปี
1980 ได้มีการนำเทคโนโลยี่ใหม่เข้ามาใช้ในระบบ
SCADA ที่ใช้ในการควบคุมระบบไฟฟ้า
ซึ่งในปัจจุบันนี้
RTU ชนิดใหม่ ๆ ได้มีการนำไมโครโปรเซสเซอร์มาใช้ในการประมวลผลของ
ฟังก์ชันต่าง
ๆ ที่เพิ่มขึ้นมา การนำเอาไมโครโปรเซสเซอร์มาใช้งานนั้นทำให้มีความคล่องตัว
(Flexibility)
ในการใช้งานที่เกี่ยวกับระบบ SCADA ทั้งในด้านการโอเปอเรตและความสามารถด้าน
อื่น ๆในการใช้งาน
|
|